Kronik kabızlık, modern yaşamın sessiz ama yaygın sorunlarından biri olarak yetişkinlerin yaşam kalitesini olumsuz etkiliyor. Acıbadem Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Murat Baş, İngiliz Diyetetik Derneği (BDA) tarafından yayımlanan yeni bir rehberi yorumlayarak, kabızlığa karşı bilimsel temelli doğal desteklerin önemini vurguladı.
Bilimsel Verilerle Desteklenen Besinler
BDA’nın 75 randomize kontrollü çalışmayı (RCT) değerlendirerek hazırladığı en kapsamlı rehber, kabızlık tedavisinde hangi besinlerin ne kadar etkili olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor. Prof. Dr. Murat Baş, bu çalışmanın, yıllardır önerilen bazı besinlerin bilimsel verilerle güçlendirildiğini belirtti. Rehbere göre, ‘karnıyarık otu’ olarak bilinen psyllium lifi, dışkı sıklığını ve kıvamını önemli ölçüde iyileştiriyor. Bu da psyllium takviyelerinin kabızlık tedavisinde en etkili lif formu olarak öne çıkmasını sağlıyor.
Bunun yanı sıra, Bifidobacterium lactis ve Lactobacillus casei Shirota suşlarını içeren probiyotik takviyelerin bağırsak hareketlerini düzenlediği, magnezyum oksit takviyelerinin bağırsak geçiş süresini kısalttığı belirtiliyor. Kivi, kuru erik ve çavdar ekmeği gibi doğal gıdaların semptomlarda belirgin rahatlama sağladığı da rehberde yer alıyor. Magnezyumdan zengin mineralli suların ise dışkı yumuşaklığını artırarak doğal bir çözüm sunduğu ifade ediliyor. Ancak genel beslenme modelleri, örneğin “yüksek lifli diyet” gibi konularda kanıtların hala sınırlı olduğu da rehberde vurgulanıyor.
Türkiye’de Kabızlığın Nedenleri ve Çözümler
Prof. Dr. Murat Baş, Türkiye’deki kabızlık sorununun yaygınlığına dikkat çekerek, en büyük nedenlerin başında hareketsizlik ve yetersiz lif alımı geldiğini belirtti. Günde ortalama 25-30 gram lif alınması gerekirken, Türk halkının çoğunun bunun yarısını bile tüketmediğini ifade etti.
Sebze, meyve ve tam tahıl tüketiminin azalması ve hazır gıdalara yönelimin bağırsak sağlığını olumsuz etkilediğini belirten Prof. Dr. Baş, “Bağırsaklarımız, yediğimiz her şeyin aynası gibidir. İşlenmiş ürünler, düşük lifli atıştırmalıklar ve yetersiz sıvı alımı, kabızlığın kronik hale gelmesinin en önemli nedenleri” dedi. Kuru erik ve kivi gibi meyvelerin düzenli tüketiminin lif alımını desteklediğini, doğru seçilen probiyotiklerin ise bilimsel temeli güçlü bir uygulama olduğunu sözlerine ekledi.
Yaşam Tarzı ve Bağırsak Sağlığı
Kabızlığın sadece beslenme değil, aynı zamanda yaşam tarzıyla da doğrudan ilişkili olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Murat Baş, yeterli sıvı alımı, fiziksel aktivite ve stres yönetimi olmadan hiçbir besinin tek başına mucize yaratmayacağını belirtti. BDA tarafından hazırlanan bu rehberin, hekimler ve diyetisyenler için kanıta dayalı öneriler sunacağını ve Türkiye’de de benzer bir rehberin hazırlanması gerektiğini söyledi.
Prof. Dr. Baş, bağırsak sağlığının bozulduğunda bağışıklık sisteminden ruh haline kadar pek çok sistemin etkilendiğini hatırlatarak, kabızlıkla mücadelenin sağlıklı yaşamın temel taşlarından biri olduğunu vurguladı.
