Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Fulya Akın, 14 Kasım Dünya Diyabet Günü vesilesiyle diyabet hastalığına ilişkin önemli uyarılarda bulundu. Günümüzün en yaygın kronik hastalıklarından biri olan diyabetin, yaşam kalitesini ve genel sağlığı ciddi şekilde etkilediğini belirtti.
Prof. Dr. Akın, Mısırlıların milattan önce 1500’lü yıllarda idrarın tatlılaşmasıyla fark ettikleri bu hastalığı “tatlı idrar” olarak tanımladıklarını aktardı. Yüzyıllardır bilinen bu hastalıkta düzenli takip, sağlıklı beslenme, yeterli fiziksel aktivite, stres kontrolü ve ideal kilonun korunmasının büyük önem taşıdığını vurgulayan Akın, bu alışkanlıklarla diyabet riskini azaltmanın ve hastalığın ilerlemesini önlemenin mümkün olduğunu ifade etti.
Küresel ve Ulusal Diyabet Yükü Artıyor
İnsülin direnci, insülin eksikliği veya her iki durumun birlikte görülmesiyle ortaya çıkan ve yüksek kan şekeri ile seyreden diyabet, dünya genelinde ciddi bir halk sağlığı sorunu olmaya devam ediyor. Prof. Dr. Fulya Akın, diyabetli birey sayısının 2045’te 700 milyona ulaşacağının öngörüldüğünü belirtti.
Türkiye’deki duruma da değinen Akın, ülkemizde 20 yaş üzeri her 100 kişiden yaklaşık 15’inin diyabetli olduğunun tahmin edildiğini söyledi. Şu anda Avrupa’da en fazla diyabetli bireye sahip üçüncü ülke olan Türkiye’nin, 2045’te de dünyada en yüksek diyabetli nüfusa sahip ilk 10 ülke arasında yer almasının beklendiğini ekledi.
Tip 1 ve Tip 2 Diyabetin Farkları ve Tedavileri
Diyabetin temel olarak Tip 1 ve Tip 2 olmak üzere iki farklı türü bulunduğunu açıklayan Prof. Dr. Fulya Akın, Tip 1 diyabette genetik yatkınlığa ek olarak bazı çevresel tetikleyicilerin hastalığın ortaya çıkmasına neden olduğunu ve vücudun insülin üretemez hale geldiğini belirtti. Bu nedenle Tip 1 diyabette insülin tedavisinin yaşam için zorunlu olduğunu vurguladı.
Tip 2 diyabetin ise daha çok yaşam tarzı, obezite ve hareketsizlikle ilişkili olduğunu ve vücudun insülini yeterince kullanamadığını ifade eden Akın, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve kilo kontrolü gibi yaşam tarzı değişiklikleriyle Tip 2 diyabetin önüne geçmenin ve hastalığı kontrol altında tutmanın mümkün olduğunu söyledi.
Diyabetin Ciddi Komplikasyonları
Diyabetin, trafik kazalarından sonra en sık görülen ayak kesilme nedeni olduğunu vurgulayan Akın, bu durumun diyabetin ciddiyetinin asla göz ardı edilmemesi gerektiğini en çarpıcı şekilde gösterdiğini belirtti.
Böbrek yetmezliğinin en önemli nedenlerinden biri olan diyabetin yaygın belirtileri arasında sık idrara çıkma, aşırı susama, iştah artışı, halsizlik ve ağız kuruluğu yer alıyor. Tedavi edilmediğinde böbrekler, damarlar ve kalp başta olmak üzere birçok organı etkileyen hastalığın, kalp-damar hastalığı riskini üç kata kadar artırdığına dikkat çekildi. Ayrıca erişkinlerde körlüğe ve ciddi dolaşım bozukluklarına da yol açabildiği ifade edildi.
